W tym miejscu muszę tu rozpocząć od pytania “Po co jest szkoła?” Czy wszyscy znają odpowiedź na to pytanie? To nie jest takie oczywiste, ponieważ system powszechnej edukacji trochę się zmienił od momentu swojego powstania, czyli ponad 200 lat temu Prusach.

Teraz najczęściej pada odpowiedź: „Przygotowanie do kolejnego etapu edukacyjnego”. W skrócie to oznacza przygotowanie do testów. Jednak prawdziwym celem edukacji, szkoły jest i powinno być przygotowanie człowieka do życia dorosłego i odniesienia w nim sukcesu. Oczywiście nie musi to oznaczać tylko sukcesu finansowego. Aby więc zrealizować ten cel „myślenie krytyczne” jest kompetencją nr 1. Rolą nauczyciela jest zaś stosować ten rodzaj myślenia dla rozwoju uczniów i rozwoju osobistego.

Dlaczego?

Poniżej przedstawiam dowody na to, jak ważne jest myślenie krytyczne.

• Im częściej uczniowie myślą krytycznie podczas lekcji, tym stają się lepszymi krytycznymi myślicielami.
• Im więcej wartościowych pytań zadają, tym stają się lepszymi krytycznymi myślicielami.
• Kiedy uczniowie zadają pytania, pojawia się związek pomiędzy nowymi informacjami a tym, co już wiedzą – więc wiedzą coraz więcej.
• Dzięki nowo zdobytej wiedzy stają się dużo bardziej kreatywnymi osobami, pomaga im to także w realizowaniu życiowych celów.
• Dzięki myśleniu krytycznemu stają się świadomymi konsumentami informacji – wiedzą jak ją przetwarzać, jak odróżniać fakty od opinii, jak poszukiwać dowodów, logicznych argumentów.
• Z czasem potrafią samodzielnie rozwiązywać swoje problemy, stają się odpowiedzialni, zaangażowani, zmotywowani.
• Absolwent, który stosuje myślenie krytyczne wkracza na rynek pracy przygotowany do poszukiwania, znalezienia i utrzymania pracy – potrafi szybko się odnaleźć i szybko uczy się nowych zagadnień.

Dzisiejsi uczniowie należą do Pokolenia Y/Z. Jest to pokolenie dzieci i młodzieży, które ma zupełnie inne wymagania od szkoły i nauczycieli. Oczekują dużej autonomii, szacunku, wysłuchania ich, przekazanie pewnej odpowiedzialności. To, że tego potrzebują nie oznacza, że potrafią to robić – i tu znów pojawia się miejsce dla myślenia krytycznego. Pomaga ono uczniom zrozumieć:

• czego się uczą,
• jak się uczą,
• co jest ważne do nauczenia się,
• gdzie zwiększyć wysiłek,
• co myślimy, że jest prawdą,
• co myślimy, że jest fałszem,
• jak rzeczy powinny być postrzegane,
• czy nasza nauka jest wysokiej czy niskiej jakości,
• czy nasza nauka jest głęboka czy powierzchowna.

Dzięki temu stają świadomymi uczestnikami lekcji. Nauczyciel, który zacznie to dostrzegać, doceniać i zmieni swoją rolę w kierunku Moderatora, zyska w oczach swoich uczniów status autorytetu, przewodnika, mentora. Dzięki temu, że nauczą Państwo swoich uczniów „myślenia przez całe życie” to będą Was kojarzyć jako nauczyciela, który pozytywnie wpłyną na ich życie.

„Zatrzymaj się i pomyśl” – to hasło osoby myślącej krytycznie.