„Powróćmy jak za dawnych lat w zaczarowany bajek świat” [Jerzy Jurandot]

„Powróćmy jak za dawnych lat w zaczarowany bajek świat” [Jerzy Jurandot]

Świat bajek, znany nam od dzieciństwa tym razem zawitał na lekcję języka polskiego.  Bajkowe rozważania Piątoklasistów oparliśmy na kilku tekstach literackich. Lubimy różnorodność!

 

Postawy MK

  • Potrafisz analizować, tworzyć hipotezy, oceniać.
  • Rozpoznajesz swoje i innych osób emocje.
  • Potrafisz przetwarzać informacje.
  • Umiesz tworzyć logiczne powiązania.
  • Potrafisz przetwarzać informacje.

 

Materiał literacki

  1. Henryk Sienkiewicz, Bajka – z podręcznika do języka polskiego dla klasy piątej- Między nami, GWO, str.218-219
  2. Ignacy Krasicki, Kruk i lis, Pszczoła i szerszeń, Syn i ojciec; Adam Mickiewicz,  Lis i kozieł; Ezop, Trzcina i oliwka –  z podręcznika do języka polskiego dla klasy piątej- Między nami, GWO, str. 223-225
  3. Malina Prześluga, Bajka o starej babci i molu Zbyszku, Tashka, Warszawa 2014.

Cykl bajkowych lekcji rozpoczęliśmy rutyną MYŚL/KOMBINUJ/ODKRYWAJ. Zapytałam uczniów, co wiedzą na temat bajek, czego jeszcze chcieliby się dowiedzieć, czy są bajkowe obszary, które ich intrygują i ciekawią. Po burzliwej dyskusji (tak, Piątoklasiści baaaaaaardzo lubią dzielić się swoim zdaniem 😊) zapoznaliśmy się z tekstem Henryka Sienkiewicza „Bajka”. Po przeczytaniu utworu uczniowie pracowali indywidualnie w Padlecie w ramach rutyny WIDZĘ/MYŚLĘ/ZASTANAWIAM SIĘ:

Omówiliśmy zapisy w kolumnach, wybraliśmy kwestie do przedyskutowania. Kolejnym krokiem było omówienie słów królowej wróżek, wyjaśnienie, jakimi czynami mogłaby się wykazać w przyszłości obdarowana przez wróżki księżniczka. Zastanawialiśmy się razem, jak na co dzień zachowuje się osoba kierująca się dobrocią serca.

Na zakończenie pracy z tym tekstem zastanowiliśmy się, dlaczego Henryk Sienkiewicz zatytułował utwór „Bajką”, skoro dostrzegliśmy w nim cechy baśni.

 

Kolejną lekcję rozpoczęliśmy wskazaniem cech, z którymi najczęściej kojarzą się nam konkretne zwierzęta i rośliny: lew, małpa, pszczoła, ślimak, mrówka, wilk, narcyz, paw i róża. Potem przeczytaliśmy pięć bajek autorstwa Ezopa (tu pojawiła się dygresja na temat roli  języka ezopowego w czasach cenzury), Adama Mickiewicza i Ignacego Krasickiego. Omówiliśmy ich treść, uczniowie charakteryzowali bohaterów, wskazywali ważne informacje dla nas – czytelników, dotyczące postępowania. Na podstawie zebranego materiału stworzyliśmy wspólnie definicję bajki. Wzorowaliśmy się na rutynie WNIOSEK – REGUŁA.

Następnie uczniowie tworzyli swoje własne bajki. Zostały  odczytane na lekcji. Piątoklasiści wskazywali mocne strony wypracowań kolegów i koleżanek, zwracaliśmy też uwagę na zgodność zapisów z kryteriami sukcesu.

 

Trzecie spotkanie z bajką, to tekst Maliny Prześlugi. Bardzo cenimy z uczniami tę autorkę 😊. Jej teksty wzruszają, bawią, uczą, skłaniają do refleksji oraz dyskusji. Na początek wykorzystaliśmy tytuł utworu, aby utrwalić wiadomości o wypowiedzeniach. Uczniowie wskazali, że tytuł jest równoważnikiem zdania. Przekształciliśmy go następnie w zdanie pojedyncze, wykorzystując różne orzeczenia.

Odczytałam Piątoklasistom „Bajkę o starej babci i molu Zbyszku”, po czym uczniowie własne przemyślenia o utworze wykorzystali do rozmowy w pokojach w parach, a potem do wymiany obserwacji na forum klasy (POMYŚL – ZNAJDŹ PARĘ – PODZIEL SIĘ):

np.

Widzę, że mol jest szczęśliwy z babcią. Myślę, że babcia nie może żyć bez swojej szczęki. Zastanawiam się, dlaczego mol usiadł na szklance ze sztuczną szczęką. Widzę, że Zbyszek polubił starą babcię. Myślę, że babcia tak naprawdę to nie chciała zabić rodziny Zbyszka. Zastanawiam się, czy i ja potrafiłabym wybaczyć komuś, kto zabił moja rodzinę. Widzę, że mol lubi babcię. Myślę, że gdyby babci z molem nie było, to mol byłby smutny. Zastanawiam się, jaka byłaby historyjka, jeśli babci by nie było.

Ciekawe. czy mol Zbyszek był wyciskany przez Olę jako pryszcz.

​Ciekawe ,czy mol Zbyszek zjadł sweter babci.

​Ciekawe, czy mol Zbyszek wiedział, co robi.

​Ciekawe, czy mol został wciągnięty przez szczękę babci.

​Ciekawe, czy między molem Zbyszkiem a dziewczyną molką, którą miał, poznać wybuchła miłość ​

i rozgrzała im serca!

​Myślę,  że molusiek Zbyszuniek był szczęśliwy z babcią.

 

Po wymianie myśli wskazaliśmy również cechy utworu, które charakterystyczne są dla bajki. Uczniowie zaproponowali morał wypływający z utworu – „Trzeba się zmieniać/ wybaczać, kiedy nadarzy się na to okazja”.

Przyszedł czas na postawienie tezy. Krok po kroku wdrażamy się do tworzenia tekstów argumentacyjnych, uzasadnianie swojego zdania towarzyszy nam na każdej lekcji. Oswajamy się ze słownictwem –  uczniowie zaprzyjaźniają się z tezą i argumentem.

Zaproponowane tezy przez Piątoklasistów:

  • Przyjaźń międzygatunkowa jest możliwa.
  • Trzeba dawać innym drugą szansę.
  • Bardzo trudno jest wybaczyć.
  • Mordercy się zmieniają.
  • Nie można pochopnie podejmować decyzji.
  • Przed działaniem warto pomyśleć o konsekwencjach.

W tym miejscu skorzystaliśmy z rutyny TEZA – ARGUMENT – PYTANIE, odwołując się do własnych doświadczeń i lektur, uczniowie uzasadniali swoje zdanie do wybranej tezy, z wymienionych powyżej.

 

Na zakończenie bajkowych rozważań pojawiła się DRABINA METAPOZNANIA.

Czego się nauczyliśmy?

Jak to się odbyło?

 

Po co nam ta wiedza?

Wykorzystamy ją!

Bajkowe życie jest na „wyciągnięcie ręki” – poprzez budowanie wspólnoty, dyskusje, analizowanie, tworzenie i empatię. Wtedy zrozumiemy postępowanie innych, wejdziemy „w czyjeś buty” i emocje, stworzymy bajkę w relacjach lub sprawimy, że bajka pojawi się w czyjeś codzienności, w słowie lub geście.