Pracując w klasie pierwszej metodą myślenie krytycznego coraz bardziej zadziwiam się jego fenomenem. Moje poglądy na ten temat oparte są na praktykowaniu, ale także podglądaniu rezultatów pracy innych nauczycieli, którzy poznali myślenie krytyczne.

Pierwszy wniosek jaki się nasuwa to to ,że pracować tą metodą można na każdym etapie naszego życia. Czy to uczeń, czy dorosły, czy starszy człowiek, czy jesteś uczniem, dyrektorem, szefem firmy, czy masz obecnie pracę, czy też nie. Każdy stosując ją może oczekiwać dla siebie korzyści. Metoda wymusza chwilę zastanowienia się, czasu na przemyślenia. W ciągłym biegu możesz się pogubić, albo nie widzieć dla siebie perspektyw, ale Stop Thing – zatrzymaj się, daje szansę na zmianę w naszym życiu, albo zobaczenie czy idziemy dobrą drogą.

Kolejny wniosek i plus dla metody to to, że daje ona szanse każdemu uczniowi. Jest wiele chwil w życiu ucznia, kiedy się nie odzywa, nie ujawnia. Z wielu powodów. Bo nie jest siebie pewny, bo się boi, bo nie ma odwagi, bo znowu coś palnie, albo jest kujonem, znowu wie , a inni nie. Stosując jednak różnego rodzaju rutyny pracujemy wszyscy, liczy się każdy głos, każde zdanie, pytanie, pomysł i im więcej, im dziwniejsze pytania, tym bardziej nas otwiera, tym bardziej zmusza nas do myślenia, analizy , wyciągania wniosków i zastanawiania się. Wtedy naprawdę się uczymy i wtedy jesteśmy jedną społecznością, bo tutaj liczy się każdy.

Z pewnością nasuwa się pytanie na jakich lekcjach i do jakich tematów można stosować myślenie krytyczne. Odpowiedź jest jedna. Na każdej lekcji. Zarówno na języku polskim jak i języku obcym, na chemii, fizyce, matematyce, plastyce, muzyce, informatyce, historii, wychowaniu fizycznym, edukacji wczesnoszkolnej, edukacji przedszkolnej itd. Metoda nadaje się do zajęć rozwijających umiejętności społeczno- emocjonalne, do rozwiązywaniu problemów wychowawczych, do tworzenia relacji w klasie. Każda lekcja, każdy temat zaprasza do stosowania myślenia krytycznego.

Wielu nauczycieli zarzuca stosowanie ciekawych metod nauczania , bo się trzeba dodatkowo przygotowywać do lekcji,  mieć dodatkowe materiały lub pomoce. A tutaj zaskoczenie, bo wystarczy ugruntowana wiedza na temat myślenia krytycznego, znajomość rutyn, kartka papieru, ołówek i możesz zaczynać. A co ciekawe możesz pracować tą metodą w każdej części lekcji, bez wcześniejszego przygotowania. Jeśli czujesz ,że stoicie w miejscu, że lekcja się ślimaczy, potrzebujecie energii, albo potrzebujecie analizy, diagnozy co dzieci wiedzą na dany temat, wprowadzacie nowe pojęcia, macie wychowawczy problem itd. I nie ważne czy lekcje prowadzicie stacjonarnie czy online metoda do zastosowania zawsze i wszędzie.

Jak widać przy każdym punkcie można pisać „i tak dalej”,  bo to jest fenomen Myślenia Krytycznego.

Tutaj przedstawię taką lekcję, gdzie pokazuje jak mając kartkę papieru i coś do pisania mogłam wykorzystać myślenie krytyczne. Do tego wykorzystałam pomoce, które sobie przygotowałam do lekcji.

Lekcje przeprowadziłam w klasie pierwszej do tematu : Wynalazki.

Głównym celem myślenia krytycznego jest rozwijanie 10 postaw. Oczywiście często wybierając jedną dwie , które chcemy rozwijać,  zahaczamy o inne postawy. Na tejże zaplanowanej lekcji rowijałam postawy:

1. Rozwiązywanie problemów.
2. Umiesz tworzyć logiczne powiązania.
3. Potrafisz przetwarzać informacje.

Do zajęć wykorzystałam rutyny:

1. Kreatywne pytania.
2. Początek, środek, koniec.
3. Winda.

Przebieg lekcji:

1. 1. Rozmowa na temat wynalazków: Co to są wynalazki?
   2. Oglądanie filmu o współczesnych wynalazkach.
   3. Zastosowanie rutyny: Kreatywne pytania.

Dzieci podają co im przychodzi na myśl na temat wynalazków. Co chcą się jeszcze dowiedzieć, co ich interesuje. Pytania spisujemy na kartce i może to zrobić uczeń lub nauczyciel.

Te pytania można wykorzystać w różny sposób. Można szukać odpowiedzi w książkach, Internecie. Dzieci mogą losować pytania i przygotować prezentację na kolejny dzień.

4. Zapoznanie dzieci z historią koła.
5. Zastosowanie rutyny: Początek- środek- koniec.

Do tej rutyny wykorzystałam obrazki , które miałam przygotowane na tą lekcję już wcześniej.

W tej rutynie dzieciom podaje się, albo początek np. historyjki, albo środek , albo koniec, a dzieci dopisują, rysują obrazki do tej części, której nie mają podanej. Na tej lekcji dzieci otrzymały środek ,  kilka obrazków np.  obrazek przedstawiający jak kiedyś zapisywano informacje. Dzieci miały narysować jak zapisywano jeszcze wcześniej, a jak zapisujemy obecnie. Zamiast obrazków, można napisać, narysować obrazek na tablicy czyli bez specjalnego dodatkowego drukowania.

6. Planowanie swoich wynalazków.
7. Prezentowanie swoich prac na kolejnej lekcji.
8. Zastosowanie rutyny: Winda

Polega ona na prezentowaniu swojej pracy w określonym czasie. Po upływie czasu nie można już opowiadać. Oczywiście wszystko zależy od grupy. Czasami trzeba dać więcej czasu, ale dla wszystkich taki sam. Czasami dopiero po zastosowaniu rutyny kolejny raz dzieci radzą sobie coraz lepiej. Ważne , aby nią pracować kilka razy, bo  rutyna jest bardzo przydatna do uczenia dzieci spójnej wypowiedzi. Wyposaża dzieci w kompetencje potrzebne we współczesnym świecie, umiejętność zaprezentowania siebie lub swoich prac.

Można by jeszcze poszukać wiele pozytywnych cech Myślenia Krytycznego, ale myślę, że najlepiej przekonać się samemu. Dlatego zachęcam do poznania tej metody.