„PRAWO JEST JAK ŻÓŁTA BOJA W MORZU, MOŻNA JĄ PRZEKROCZYĆ,

ALE NIE WIADOMO, JAKIE TO PRZYNIESIE KONSEKWENCJE”

[ucz.kl.8b]

To jak to z tym prawem jest, pomaga czy przeszkadza, chroni czy ogranicza? Myślę, że każdy z nas, bez względu na wiek, spotyka się z tymi pytaniami. Młody, wchodzący w dorosłość człowiek, tym bardziej. Codzienność, obserwacje, własne problemy sprawiają, że mamy w tym zakresie różne myśli i poglądy.

A że warto i trzeba rozmawiać, tym tematem zajęliśmy się na lekcji z Ósmoklasistami, przy okazji realizując zadania z zakresu obywatelskich kompetencji kluczowych.

Postawy MK

• Myślisz o konsekwencjach.
• Potrafisz analizować, tworzyć hipotezy, oceniać.
• Umiesz tworzyć logiczne powiązania.
• Rozpoznajesz swoje i innych osób emocje (potrzeby).

Rutyny

• Most 1
• Teza, argument, pytanie

Materiał

• Zuzanna Kisielewska, Nolens volens, czyli chcą nie chcąc, Wydawnictwo Druganoga, Warszawa 2020, s. 32.
• Michel Piquemal, Bajki filozoficzne. Opowieści mędrca Sofiosa, Muchomor, Warszawa 2016, s.82.

Na rozgrzewkę poszła rutyna MOST do rzeczownika prawo. W tabeli umieściłam uczniowskie wpisy. Każdy z moich uczniów ma wirtualny zeszyt – imienny kanał, na którym umieszcza odpowiedzi do bieżących zadań, dzięki czemu wiem, kto w danej chwili pracuje, czy ma trudności z zadaniem. Najbardziej moje serce skradły porównania!

Zapoznaliśmy się ze wszystkimi wypowiedziami uczniów. Przedyskutowaliśmy pytania, skojarzenia oraz porównania. Uważam, że wpisy są dojrzałe, zaskakujące i twórcze. Duma rozpiera 😊.

Po zadaniu wstępnym przeczytałam uczniom tekst bajki filozoficznej „Bez prawa nie ma wolności”, który pobudził klasę, omówiliśmy zachowania bohaterów utworu i kierujące nimi potrzeby. Zastanowiliśmy się, jaki byłby świat bez praw. Czy zapewniłby nam wolność, szczęście i sprawiedliwość? Co z argumentami siły? W dyskusji okazało się, że mimo różnych poglądów, potrzebujemy praw, mimo narzucanych przez nie ograniczeń, bo bez zasad nie ma jednak wolności.

Wspólnie stworzyliśmy tezę, która łączyła naszą rozmowę z czytanym tekstem: Wolność to stan umysłu. Uczniowie tworzyli argumenty na potwierdzenie stwierdzenia. Odpowiednich przykładów szukali nie tylko w życiu codziennym, ale również w lekturach obowiązkowych.

Pojawiło się  w naszych rozważaniach kolejne pytanie. Dlaczego tak łatwo oceniamy innych, ograniczamy słownie czyjąś swobodę? Ósmoklasiści uznali, że najlepszym rozwiązaniem byłoby wychowywać i rozmawiać w duchu empatii, zrozumienia i tolerancji. By każdy najpierw „wchodził w czyjeś buty”, zanim „rzuci kamieniem” i wyda wyrok w nie swojej sprawie.  Przedyskutowaliśmy sytuację bohaterów „Opowieści wigilijnej” i „Quo vadis”. Jak byli postrzegani,  oceniani, przyporządkowani do jakiejś warstwy społecznej, z prawami lub bez, skąd się brały ich decyzje, ostrość, brutalność czy wycofanie i nieugiętość?

Padło nowe stwierdzenie, że wolność jest rzeczą bezcenną.

Tu pozwoliłam sobie na dygresję dotyczącą sentencji prawnych i porozmawiałam z uczniami na temat inskrypcji umieszczanych na budowlach, w celach edukacyjnych. Najczęściej są to mądrości starożytnych, cytaty literackie czy wersety z Biblii. Nawiązałam do gmachu Sądu Najwyższego w Warszawie, na którego kolumnach znalazło się aż 86 zwięzłych i treściwych sentencji prawniczych, określających zasady i rozwiązania prawne (za Nolens volens).

Wróciliśmy do bezcennej wolności i jedna z uczennic jednak zakwestionowała tezę. Stwierdziła, że ludzie bezdomni mogą być wolni, ale przecież żyją w okropnych warunkach i nie są szczęśliwi. Stąd jej propozycja zmiany tezy na Podstawowe potrzeby do życia są bezcenne. Zastanowiliśmy się nad argumentacją takiej tezy, ewentualnych pytaniach z niej wynikających (np. dotyczące naszej psychiki, samotności).

Jak widać myślenie krytyczne bardzo wciąga uczniów, i nauczyciela 😊, zachęca do poszukiwań, dyskusji i dzielenia się swoim zdaniem, dodatkowo wspomaga zdalną pracę.