Na początek trochę teorii. Nie ma jednej oficjalnej definicji myślenia krytycznego – podaję więc najczęściej spotykane.

„Krytyczne myślenie jest wprawną i aktywną interpretacją i ewaluacją tego, co obserwujemy, komunikatów, informacji i argumentów” – Michael Scriven

„Refleksyjne myślenie jest czynnym, wytrwałym i uważnym rozważaniem jakiegoś przekonania lub przypuszczalnej formy wiedzy – ze względu na podstawy, na których się opiera oraz dalszych wniosków, do których doprowadza” – John Dewey

„Krytyczne myślenie jest złożonym procesem rozważania pewnego problemu, w którym zaangażowany jest szeroki wachlarz umiejętności i postaw:

• rozpoznawanie stanowisk, argumentów i wniosków prezentowanych przez innych ludzi;
• ewaluacja dowodów na rzecz alternatywnych punktów widzenia;
• uczciwa ocena przeciwstawnych argumentów i dowodów;
• umiejętność czytania pomiędzy wierszami i identyfikacji fałszywych lub krzywdzących założeń;
• rozpoznawanie technik mających sprawić, że dane stanowisko będzie w odbiorze bardziej przekonujące niż inne (np. pewnych narzędzi perswazji);
• rozważanie spraw w ustrukturyzowany sposób, wnikliwie i z wykorzystaniem logiki;
• wyciąganie wniosków na temat stopnia uzasadnienia argumentu na podstawie silnych dowodów i sensownych założeń;
• prezentacja własnego punktu widzenia w sposób ustrukturyzowany, jasny, przemyślany – taki, który łatwiej przekona innych.

– Stella Cottrell

Myślenie krytyczne to postawa wyrażająca się w gotowości do rozpatrywania w przemyślany sposób problemów i przedmiotów, które wchodzą w zakres doświadczenia, znajomości logicznych metod rozumowania i dociekania, pewna wprawa w stosowaniu tych metod. Postawa krytycznego myślenia wymaga nieustającego wysiłku rewidowania każdego przekonania czy innej przypuszczalnej formy wiedzy w świetle dowodów ją wspierających i dalszych konkluzji, do których ona prowadzi” – Edward Glasser

Dla pewnego uproszczenia i zachowania jednego obrazu, czym jest myślenie krytyczne przygotowałem mapę myśli z najczęściej pojawiających się postaw, które tworzą myślenie krytyczne.

Czym jest myślenie krytyczne?

Proszę, zadaj sobie pytania:

• czy definicja myślenia krytycznego jest dla Ciebie zrozumiała?
• czy po zapoznaniu się z koncepcją myślenia krytycznego uważasz siebie za taką osobę?
• których postaw myślenia krytycznego używasz najwięcej, a których najmniej?
• jak możesz rozwinąć te rzadko stosowane postawy?